“Doing Dutch” – Zajedno se stiže dalje
Piše: Mr. Ir. Lj. Vukanić*
Više od 2.100 zaposlenih u 153 firmi su u regionu “Steden driehoek” na sjeveroistoku Holandije, u toku 2014. učetvovali u akciji “Samen Schakelen”, što bi se moglo prevesti kao “Zajedničko Mijenjanje Brzine”, koja promoviše korišćenje bicikla na relaciji kuća-posao. Akcija koja je trajala godinu dana završena je 30. marta 2015. Rezultat: za više od 9.000 sedmično je smanjen broj vožnji autom na relaciji kuća-posao.
Učesnici/ce u akciji su kupili biciklo, a oni koji su bar 50% svojih vožnji na relaciji kuća-posao obavili biciklom dobili su od 150 do 400 eura od cijene bicikla nazad od organizacije. Od ukupnog broja učesnika/ca, 30% je učestovalo u evalucionoj anketi, koja je pokazala da su najvažnijin razlozi zbog kojih na posao idu biciklom:
– zato što je to zdravo (80%);
– zato što je to jeftinije (47%);
– zato što je to brže (23%);
– zato što je to jednostavnije (21%).
Anketa je pokazala da:
– 79% učesnika/ca ide tri ili više dana u jutarnjem špicu biciklom na posao;
– 68% učesnika/ca ide tri ili više dana u večernjem špicu biciklom na posao;
– 74% učesnika/ca je počelo i privatno više da koristi biciklo;
– 33% učesnika/ca je kupilo obično, a 67% električno biciklo.
Holandija je vodeća zemlja u svijetu po upotrebi bicikla – ima više bicikala nego stanovnika. U njoj veliki dio stanovništva koristi biciklo, ali se na posao dosta ide automobilom. Veliki broj Holanđana provede dio dana u neizbježnoj saobraćajnoj gužvi u vrijeme špica, čime bespotrebno troše vrijeme i novac.
Inicijativa kojom se stimuliše (još) veća upotreba bicikla na relaciji kuća-posao pokazala se uspješna i dala je odlične rezultate. Bitan faktor uspjeha je bilo jasno definisanje uslova akcije, pri čemu je traženo uključivanje, posvećenost i dobra saradnja svih aktera – nosilaca inicijative, poslodavaca i zaposlenih.
Jedan od uslova organizacije je bio da i poslodavci preuzmu dio obaveze kako bi akcija bila promovisana i uspješna. To je podrazumijavalo, primjera radi, pravljenje garaža za bicikla, stvaranje boljih uslova za zaposlene koji dolaze biciklom određjenim beneficijama i sl. Bolnici u Apeldornu je, recimo, akcija došla kao poručena, jer je riješen dugogodišnji problem nedostatka parking za zaposlene.
Osim smanjenih ukupnih troškova putovanja na relaciji kuća-posao, koji uključuju smanjenje potrošnje benzina i zagađenje vazduha, akcija se pozitivno odrazila i na smanjenje broja bolovanja i totalnu psiho-fizičku kondiciju učesnika.
*Autorka je arhitekta i urbanista, stručnjak za kvalitet prostora
Napomena: Ovaj tekst je Biciklo.me dobilo kao reakciju na temu Critical mass događaja organizovanog u Podgorici u posljednjoj martovskoj suboti, koji je bio posvećen ideji da biciklo postane službeno vozilo.