U okviru projekta „Bolji saobraćaj, bolji grad“, nevladina organizacija Biciklo.me je u aprilu sprovela anketu o saobraćaju u Podgorici. Tokom dvonedjeljnog istraživanja, na pitanja iz ankete odgovorilo je 1405 građana/građanki, do kojih je anketni listić došao putem društvenih mreža (Facebook, Instragram, Twitter). Starosna struktura grupe koju čine anketirani, upoređena sa ukupnom starosnom strukturom stanovništva Podgorice, izgleda ovako:
U anketi je uporedno veće učešće uzela mlađa generacija, starosti od 20 do 40 godina, koja u najvećoj mjeri i koristi društvene mreže. Radi se o obrazovanijem i angažovanijem dijelu stanovništva, koji želi da saopšti mišljenje o pitanjima važnim za zajednicu i da učestvuje u donošenju odluka koje tu zajednicu oblikuju. Na to ukazuje i kvalitativni segment istraživanja: oko 400 građana/građanki se u detaljnim komentarima pozabavilo saobraćajnim problemima koji ih najviše tište. Ovaj segment ćemo u narednom periodu detaljnije predstaviti javnosti.
Prema rezultatima ankete, građani/građanke Podgorice dnevno prelaze srazmjerno mala rastojanja: najveći broj anketiranih u toku radnog dana pređe do 5km u jednom pravcu: za 12.8% ta distanca je manja od 2km, dok za 42.9% iznosi između 2 i 5km. 24.9% anketiranih pređe između 5 i 10km u jednom pravcu, 14.4% između 10 i 30km, a 4.9% više od 30km.
Ilustracija: Srđa Dragović
Da bi prešli ovu distancu, anketirani građani/građanke najčešće koriste privatni automobil – 54.7% njih. 22.2% najčešće ide pješke, dok se 8% za svoja dnevna putovanja uglavnom oslanja na taksi usluge. Biciklom putuje 6.8% anketiranih, dok 6% najčešće koristi gradski autobus. 2.3% koristi neko drugo prevozno sredstvo (motocikl, voz) ili organizuje sebi prevoz na neki drugi način (putuje sa kolegama, koristi organizovan prevoz poslodavca ili službeno vozilo, ili u podjednakoj mjeri koristi nekoliko prevoznih sredstava.)
Ilustracije: Srđa Dragović
Najveći dio anketiranih, 45.4%, tokom radnog dana u saobraćaju provede od 30 minuta do jednog sata. Manje od 30 minuta u saobraćaju potroši 28.8%, a više od jednog sata 25.8% anketiranih. Osim vremena, u gradskom saobraćaju trošimo i novac: 34.8% mjesečno na prevoz potroši do 30Eur, 28.2% do 50Eur, 26% između 50 i 100Eur, i čak 11% više od 100Eur.
Prema rezulatatima ankete, 5% upitanih ne umije da vozi biciklo, dok 37.8% njih zna da vozi, ali ne posjeduje biciklo. 29.4% ima biciklo i vozi ponekad, rekreativno, dok 10.6% redovno vozi rekreativno, ali ne koristi biciklo kao prevozno sredstvo. 7.7% koristi biciklo kao prevozno sredstvo kad je vrijeme lijepo, 5.3% putuje na biciklu više puta nedjeljno, dok 4.2% anketiranih biciklo koristi kao glavno prevozno sredstvo.
Ilustracije: Srđa Dragović
Čak 56% anketiranih smatra da upotrebu bicikla u Podgorici otežava rizik da biciklo bude ukradeno, dok su kao velike prepreke za biciklistički saobraćaj prepoznati i intenzitet motorizovanog saobraćaja (52%), nedovoljno razvijena biciklistička infrastruktura (52%) i nedovoljna vidljivost biciklista kao učesnika u saobraćaju (44%).
Većina anketiranih – 59.6% – nikada ne koristi gradski autobus kao prevozno sredstvo. Ostalih oko 40% podijeljeni su na one koji koriste gradski prevoz jednom mjesečno ili rjeđe (23.5%), više puta mjesečno (11.3%) i one koji se na gradski autobus oslanjaju kao na svoje glavno prevozno sredstvo (5.6%).
Javni gradski prevoz u Podgorici je označen kao dobra opcija za gradska putovanja od strane samo 5% anketiranih. Građani/građanke su najčešće zamjerili to što sistem javnog prevoza čine vozila koja su previše stara (76%), to što javni prevoz nije dovoljno pouzdan i linije različitih prevoznika nijesu dobro usaglašene (47%) i to što je javni prevoz previše skup (46%).
Privatni automobil ne posjeduje 29.7% anketiranih, dok 13.4% posjeduje, ali obično ga ne koristi u gradskom saobraćaju. Za sve ostale, privatni automobil je glavno prevozno sredstvo u gradskom saobraćaju. 33.8% upitanih smatra da privatni automobil nije efikasno prevozno sredstvo za gradski saobraćaj (puno troši, teško je naći parking, često ostane zaglavljen u gužvi), dok 27.4% misli da je automobil funkcionalno prevozno sredstvo, u kombinaciji sa drugim opcijama za prevoz u gradskom saobraćaju. 25.2% anketiranih misli da je automobil prevozno sredstvo koje svi treba da koriste, ali da je za to neophodno proširiti gradske saobraćajnice. „Nikud se ne može bez automobila“ – slaže se 13.6% anketiranih, koji smatraju da je automobil nezamjenljivo prevozno sredstvo u gradskom saobraćaju.
Ipak, ako bi morali da izaberu između infrastrukture za automobile, sa jedne strane, i poboljšanja za pješake i bicikliste, sa druge, anketirani građani/građanke bi se većinom odlučili za drugu opciju: 54.9% smatra da bi u u Podgorici trebalo izgraditi više biciklističkih staza i pješačkih trotoara, dok bi se 45.1% opredijelilo za više automobilskih parkinga i garaža.
Ilustracija: Srđa Dragović
Među anketiranim građanima, podrška za pretvaranje najužeg centra Podgorice u zonu zatvorenu za motorna vozila je značajna – čak 77.5% podržava ideju, dok se 22.5% protivi.
Kao najveće infrastrukturne probleme anketirani vide to što nema dovoljno parking mjesta za automobile i što postojeća infrastruktura nije adekvatna za postojeću količinu motorizovanog saobraćaja – sa oba stava slaže se 64% upitanih. 36% njih smatra da je razvoj elemenata pješačke infrastrukture zapostavljen, dok su postojeći u lošem stanju. 30% anketiranih misli da su biciklističke staze poboljšale uslove za korišćenje bicikla u Podgorici, ali 20% smatra i da je izgradnjom biciklističkih staza narušen kvalitet prostora za pješake.
Kao najveće saobraćajne probleme u Podgorici anketirani vide nepoštovanje saobraćajnih propisa (76%), saobraćajne gužve (65%), nedostatak parkinga za automobile (53%) i loše organizovan javni prevoz (42%).
