Grad Split bio je domaćin 9. CIVINET Foruma koji je, pod nazivom „Putovanje prema zelenijoj budućnosti: Uloga javnog prijevoza u postizanju klimatske neutralnosti“, okupio stručnjake iz Hrvatske, regiona i Evrope (Slovenija, BiH, Srbija, Crna Gora, Sjeverna Makedonija, Kosovo, Albanija, Ukrajina, Nizozemska). Održan 10. i 11. oktobra 2024. u organizaciji ODRAZ-a, Grada Splita, GIZ-a i Transportne zajednice, Forum je obuhvatio niz panela i predavanja sa više od 100 učesnika iz raznih sektora: predstavnika gradova, javnih preduzeća, akademske zajednice i stručnjaka za saobraćaj. Na Forumu su učestvovali predstavnici Biciklo.me Dejan Tofčević i Blažo Crvenica.
Poseban fokus bio je na smanjenju emisija iz saobraćaja kroz bolje planiranje i promociju održivih vidova mobilnosti, kao što su biciklistički i javni prevoz. Pablo Perez-Illiana iz Evropske izvršne agencije za klimu, infrastrukturu i životnu sredinu (CINEA) predstavio je viziju EU za održivu i digitalnu mobilnost, dok su Lucia Calliari iz programa IPA Adrion i Horst Schindler iz Dunavske regije predstavili mogućnosti finansiranja održivih projekata u zemljama zapadnog Balkana. Tema digitalne transformacije u saobraćaju obuhvaćena je izlaganjem Tanje Maraš, stručnjakinje za digitalnu povezanost. Aljaž Plevnik, stručnjak GIZ-a, predstavio je okvir za integrisanu urbanu mobilnost za zapadni Balkan, dok je Milenka Knežević iz GIZ-a govorila o nacionalno određenim doprinosima (NDC) zemalja Zapadnog Balkana u oblasti saobraćaja. Drugog dana događaja, uvodno izlaganje održao je predavač Ante Klečina sa Univerziteta Sever, glavni govornik 9. CIVINET foruma, koji je govorio o ulozi javnog gradskog prevoza kao kičme održive mobilnosti. Tema njegovog predavanja bila je prikazivanje faktora koji omogućavaju uspešno funkcionisanje javnog prevoza u nekim sredinama, dok u drugim nailazi na poteškoće i ne ispunjava svoju svrhu.
Predstavnici iz Crne Gore na Forumu, foto: Bojan Radoman
Učesnici su diskutovali o replikaciji uspješnih projekata održive mobilnosti u lokalnim zajednicama jugoistočne Evrope, gdje su se istakli primjeri iz Splita, Ljubljane i Šibenika. Naš predstavnik Dejan Tofčević je održao prezentaciju pod nazivom “Urbana mobilnost za siromašne” i učestvovao na panelu “Imamo autobuse, sada je sve ok”, gdje je istakao značaj integracije svih segmenata urbane mobilnosti za uspješno funkcionisanje gradskog prevoza, ukazujući na to da rješenja poput biciklističkog prevoza i električnih vozila mogu značajno smanjiti siromaštvo u saobraćaju.
Nakon panela, učesnici su obišli ITS centar kompanije Promet Split d.o.o, gdje su se upoznali s naprednim sistemima video nadzora i kontrole saobraćaja, kao i s projektima za poboljšanje javnog gradskog prevoza u Splitu. Vedrana Franić iz Grada Splita predstavila je dostignuća Grada u ovom području, uključujući novi sistem javnih bicikala koji doprinosi održivoj mobilnosti i ima značajan broj korisnika.
Pogled sa brda Marjan, foto: Blažo Crvenica
Forum je zaključio da klimatski neutralan javni prevoz mora biti udoban, dostupan i integrisan s drugim vidovima mobilnosti. Inovativna rješenja, zajedno sa saradnjom između gradova i institucija, ključna su za ostvarivanje održive mobilnosti u urbanim sredinama zapadnog Balkana.