Oko tri četvrtine pješaka i vozača bicikla u Podgorici ne osjeća se bezbjedno prilikom prelaska ulice odnosno kretanja biciklom u Glavnom gradu, pokazalo je godišnje istraživanje o percepciji uslova za aktivnu mobilnost koje je u novembru 2024. godine sprovela NVO Biciklo.me.
Ovdje možete preuzeti rezultate istraživanja o stavovima građana Podgorice o uslovima za pješačenje i upotrebu bicikla.
Kada je u pitanju upotreba bicikla, broj onih koji se ne osjećaju bezbjedno značajno je porastao u odnosu na prethodnih pet godina, kada je taj procenat varirao između 57% i 64%. Ove godine, više od 36% ispitanika izjavilo je da se osjeća veoma nebezbjedno, dok je svega 4,5% izjavilo da se osjeća veoma bezbjedno.
Ako se ovi podaci uporede sa onima iz 2021. godine, primjetno je da je percepcija bezbjednosti znatno pogoršana. Tada je oko 24% biciklista izjavilo da se osjeća veoma nebezbjedno, dok je bilo nešto više od 10% onih koji se osjećaju veoma bezbjedno vozeći biciklo kroz Podgoricu. Podaci o percepciji uslova za kretanje pješaka prikupljeni su po prvi put ove godine.
Najveći broj ispitanika (82%) smatra da je praktičnije kretati se gradom pješke ili biciklom nego automobilom, a takva percepcija je gotovo identična među pješacima i biciklistima. Međutim, čak 88% biciklista i 77% pješaka navodi da ih vozači automobila ne doživljavaju kao ravnopravne učesnike u saobraćaju.
Obje grupe ispitanika izražavaju nezadovoljstvo zbog prepreka na pješačkim i biciklističkim površinama, poput parkiranih automobila, lokvi i rupa. Ove prepreke kao problem prepoznaje 90% pješaka i biciklista, a to je do sada najviši procenat među biciklistima od kada se vrši ovo istraživanje. Ovaj procenat je sličan prošlogodišnjem, ali značajno viši u odnosu na 2021. godinu, kada je 74,5% ispitanika smatralo da su prepreke prepreke prisutne na stazama u značajnom obimu.
Posebno su zanimljivi podaci o tome kako pješaci i biciklisti vide odnos donosilaca odluka prema ovim vidovima transporta. Gotovo 75% pješaka i više od 86% korisnika bicikla smatra da političari i planeri čine sve kako bi prevoz automobilom bio lakši od kretanja pješke ili biciklom. Kada je u pitanju odnos uprave Glavnog grada prema biciklističkom i pješačkom saobraćaju, većina pješaka (67%) i biciklista (72%) smatra da je ovaj odnos donekle, uglavnom ili veoma negativan.
Primjetno je da se percepcija korisnika bicikla o odnosu gradske uprave značajno se pogoršala tokom mandata aktuelne vlasti. Dok je 2021. godine 79% biciklista smatralo da se uprava pozitivno odnosi prema ovom obliku mobilnosti, taj broj je 2023. pao na 37%, a ove godine na svega 28%. Ovaj pad može se povezati sa kampanjom protiv, a potom i uklanjanjem privremenih biciklističkih traka uspostavljenih tokom pandemije, pri čemu nije obezbijeđena adekvatna alternativa uprkos obećanjima.
Percepcija korisnika bicikla o odnosu medija prema ovom vidu transporta takođe je pogoršana. Po prvi put, broj onih koji smatraju da mediji negativno izvještavaju o biciklističkom saobraćaju premašio je broj onih koji misle da su mediji pozitivno nastrojeni prema ovom obliku mobilnosti. Trend pada prisutan je od 2020. godine, što se može dovesti u vezu sa izraženim interesovanjem medija za privremene biciklističke trake, koje su ponekad prikazivane kao problem a ne kao dio mogućeg rješenja za sve veće saobraćajne probleme u Glavnom gradu.
Ispitanici su prepoznali dva ključna problema u saobraćaju u Podgorici: prekomjernu upotrebu automobila i nepropisno parkiranje. Interesantno, korisnici bicikla smatraju da je prekomjerna upotreba automobila najveći problem u gradu, dok je za pješake na prvom mjestu nepropisno parkiranje.
Istraživanje pod nazivom „Stavovi građana Podgorice o uslovima za pješačenje i upotrebu bicikla“ sprovedeno je od 12. do 24. novembra 2024. godine na stratifikovanom uzorku od 635 ljudi koji žive na teritoriji Glavnog grada Podgorica, a podržano je od strane Regionalne kancelarije Fondacije Heinrich Böll u Beogradu.